تحلیل هندسی- جنبشی و تکامل ساختاری گسل های کوه درنجال، بلوک خاوری گسل کلمرد (ایران مرکزی)

Authors

  • رضا نوزعیم 2استادیار، دانشکده زمین‌شناسی، پردیس علوم، دانشگاه تهران، تهران، ایران
  • رعنا صمدی‎مقدم کارشناسی ارشد، دانشکده علوم زمین، دانشگاه خوارزمی، تهران، ایران
  • محمد محجل دانشیار، گروه زمین‌شناسی تکتونیک، دانشکده علوم پایه، دانشگاه تربیت مدرس، تهران، ایران
  • مریم ده‌بزرگی استادیار، دانشکده علوم زمین، دانشگاه خوارزمی، تهران، ایران
Abstract:

منطقه کوه درنجال در پهنه زمین­ساختی ایران مرکزی، در شمال باختری بلوک طبس و در سمت خاوری گسل کلمرد با روند شمال خاوری- جنوب باختری قرار دارد. در این منطقه تنها واحدهای سنگی پالئوزوییک (به سن کامبرین تا دونین) به همراه برونزد بسیار کمی از سنگ‌آهک به سن کرتاسه دیده می­شود. سنگ­های آذرین منطقه شامل توده آندزیتی لنزی شکل شمال کوه درنجال (به سن احتمالی ژوراسیک میانی) و توده­های نفوذی با ترکیب دیابازی نفوذ کرده در سازند کالشانه است. چرخش بلوک­های ایران مرکزی، برخورد صفحه عربی با ایران و همچنین اندرکنش ساختاری میان بلوک­های ایران مرکزی در طی تکامل زمین ساختی خود، سبب تغییر در جهت­گیری محورهای تنش جنبشی (Kinematic Stress Tensor, P-T-B) و در نتیجه شکل­گیری ساختارهای جدید و تغییر در ساختارهای کهن در طول تاریخ زمین­شناسی منطقه بوده است. گسل کلمرد به عنوان یک گسل پی­سنگی ایران مرکزی و نیز به عنوان پهنه اصلی جابجایی (PDZ) سبب شکل­گیری گسل­های امتدادلغز و وارون در منطقه کوه درنجال شده است. مشاهدات و برداشت­های صحرایی نشان‌دهنده وجود گسل­های همسو (R, P)، ناهمسو (R’, X) و فشارشی رده  C2و نیز چین‌خوردگی‌های رده F1 در منطقه کوه درنجال هستند. موقعیت و سازوکار ساختارهای ناحیه کوه درنجال، نشانگر تغییر جهت­ راستای محور فشارش (P Axis) به‌صورت پادساعت‌گرد از حالت عمود بر گسل کلمرد تا موازی با آن در بازه زمانی پالئوزوییک پایانی تا سنوزوییک پایانی است که سبب تشکیل گسل­ها و تغییر سازوکار جنبشی برخی از گسل­های مهم منطقه شده است.

Upgrade to premium to download articles

Sign up to access the full text

Already have an account?login

similar resources

تحلیل هندسی و جنبشی گسل باختر تالش، شمال‌باختر ایران

گسل باختر تالش با روند عمومی شمال‌خاور- جنوب‌باختر در پهنه ساختاری البرز باختری- آذربایجان، درشمال‌باختر ایران و در جنوب شهر اردبیل واقع شده‌ است. این گسل مرز بین ارتفاعات (جنوب شهر اردبیل)شامل بخش‌های آتشفشانی آندزیتی و بازالتی ائوسن در بلوک جنوب‌خاوری و دشت متشکل از رسوبات آواری پلیوسن پسین- کواترنری در بلوک شمال‌باختری است. شکستگی‌های پر شیب (شیب بین 60 تا 80 درجه) و گسل‌های عادی همزمان با ر...

full text

تحلیل هندسی و جنبشی نیمة باختری گسل میامی

گسل‌ میامی از گسل‌های اصلی شمال خاوری ایران است که در تکوین  حوضه‌های رسوبی و ریخت‌شناسی منطقه تأثیر مهمی داشته و پدیده‌های ریخت‌زمین‌ساختی گوناگونی به وجود آورده است. وجود این گسل در منطقه‌، موجب پیدایش ساخت‌های گوناگون  شده  و منطقه را از دیدگاه مطالعات زمین‌شناسی ساختاری، رفتار گسل‌ها و پایانه‌های آن، برهم‌کنش گسل‌ها و ارتباط میان چین‌خوردگی و گسلش به محدوده قابل توجهی تبدیل کرده است. برداشت...

full text

تحلیل هندسی- جنبشی پهنه گسلی کلمرد در شمال ازبک‌کوه، ایران‌مرکزی

گسل کلمرد یکی از گسل‌های مهم بنیادی ایران مرکزی به شمار می‌رود. کوه‌های ازبک‌کوه نیز با راستای شمال ‌خاور- جنوب ‌باختر در شمال بلوک طبس، در ورقه ایران مرکزی در پهنه گسلی کلمرد قرار دارند. بنابراین تجزیه و تحلیل‌ چین‌ها و گسل‌ها در این پهنه دگرریخت شده می‌تواند در درک تکوین زمین‎ساختی این ناحیه از ایران مرکزی مفید باشد. در این مطالعه به منظور ارائه تصویری روشن برای درک تکامل ساختاری منطقه ازبک‌ک...

full text

تحلیل ساختاری و جنبشی گستره بین گسل مشا و گسل شمال تهران

در این پژوهش گستره مشا-لواسان (جنوب خاور البرز مرکزی) منطبق بر شمال باختر نقشه 1:100000 شرق تهران مورد مطالعه قرار گرفت. در مطالعات ساختاری حاضر چهار رده بر اساس راستای چین ها و گسل ها تعیین شد و تنش های پدیدآورنده آن ها با تاریخچه زمین ساختی البرز مرکزی، مقایسه گردید. این چهار رده عبارتند از: 1) گسل های معکوس با راستای e-w و چین های همراه با آن­ها با همین راستا، 2) گسل های راستالغز راست بر با ...

full text

ارزیابی نئوتکتونیک گسل کلمرد با استفاده از GIS، منطقه شیرگشت (ایران مرکزی)

به‌منظور تعیین میزان فعالیّت تکتونیکی جوان هر منطقه می­توان به کمک اندازه­گیری‌های کمی، چشم­اندازهای سطح زمین را بررسی و شاخص‌های مورفولوژیک را محاسبه کرد. از جمله مهم‌ترین عناصری که در طبیعت متأثر از فعالیّت­های زمین‌ساختی هستند، رودخانه‌ها و شبکه­های زهکشی می‌باشند. در این مطالعه نیز به‌ منظور بررسی سطح فعالیّت تکتونیکی اخیر منطقه شیرگشت، 6 اندیس مورفومتریک شامل گرادیان طولی رودخانه‌ای (SL)، میز...

full text

My Resources

Save resource for easier access later

Save to my library Already added to my library

{@ msg_add @}


Journal title

volume 27  issue 107

pages  75- 86

publication date 2018-05-22

By following a journal you will be notified via email when a new issue of this journal is published.

Hosted on Doprax cloud platform doprax.com

copyright © 2015-2023